Ceremonia pogrzebowa pełni istotną rolę w procesie przeżywania żałoby oraz godzenia się ze stratą. W wielu kulturach już samo przygotowywania ciała na wieczny spoczynek, pozwala oswoić się z nową rzeczywistością, pożegnać się oraz oddać zmarłemu ostatnią przysługę. Co jednak dzieje się w sytuacjach, kiedy nie ma możliwości złożenia w grobie doczesnych szczątków bliskiego?
Kiedy organizuje się pogrzeb bez ciała?
Najczęściej wtedy, kiedy dana osoba ginie w katastrofie lub innych tragicznych okolicznościach, gdzie zidentyfikowanie szczątków jest zwyczajnie niemożliwe. Dzieje się tak zwykle gdy śmierć nastąpiła na trudno dostępnym terenie, jak np. ocean lub góry, gdzie nie jest w stanie dotrzeć żaden sprzęt (np. ciała na Mount Evereście, które często służą innym za wyznacznik dalszej drogi, niezwykle rzadko są odzyskiwane – wiąże się to z ogromnymi kosztami oraz narażeniem życia ludzkiego).
Kolejną sytuacją jest uznanie osoby za zmarłą. Dzieje się tak między innymi w przypadku osób zaginionych. Ile lat musi upłynąć, aby zaginiony został uznany za nieżywego? Zgodnie z prawem polskim musi minąć 10 lat (liczone od końca roku kalendarzowego, w którym ostatnim razem widziano zaginionego), aczkolwiek jeżeli ta osoba skończyła już 75 lat – wtedy należy odczekać jedynie 5 lat.
Warto pamiętać, że pogrzeb symboliczny przypadnie również w udziale osobom, które swoje ciało oddadzą na cele naukowe, oraz tak zwanym dzieciom nienarodzonym, które umrą w pierwszej fazie ciąży – zabezpieczenie tkanek jest w tym przypadku praktycznie niemożliwe, a więc trudno tutaj mówić o szczątkach, jakie można by pochować.
Jak zatem wygląda pogrzeb bez ciała?
Pamiętajmy, że tego typu ostatnie pożegnanie ma przede wszystkim charakter symboliczny. Bliscy zmarłego często chowają pustą trumnę lub urnę oraz przedmioty związane z utraconym bliskim: zdjęcia, osobiste pamiątki, ubrania. W przypadku dzieci nienarodzonych mogą to być ubranka, ale również wyniki testów prenatalnych, a nawet USG płodu. Zdarzają się również sytuacje, gdzie w grobie zakopuje się ziemię z miejsca, w którym doszło do zgonu.
Podczas obrządków pogrzebu symbolicznego może być obecny duchowny danego wyznania, lub mistrz ceremonii świeckiej. Nie ma żadnego przeciwskazania, żeby taki rodzaj pochówku był mniej uroczysty niż ten tradycyjny. Zakłady pogrzebowe posiadają doświadczenie w organizacji pogrzebów symbolicznych, przez co będą pomocne w szykowaniu ostatniego pożegnania gdy ciała, z różnych powodów, nie da się odzyskać.
Rola pogrzebu symbolicznego
Warto również pamiętać, że żaden przedmiot nie jest konieczny aby wykonać taki pochówek, a już samo postawienie nagrobka lub pomnika wystarczy. To miejsce stanie się przestrzenią na upamiętnienie oraz oddanie hołdu tragicznej śmierci. Dla wielu już sam fakt, że można zapalić znicz i przynieść kwiaty, jest niezwykle ważny. Ceremonie pogrzebowe stanowią bowiem kluczową rolę w procesie oswajania się ze stratą i rozpoczęcia żałoby w większości społeczności. Przynoszą nadzieję i możliwość zamknięcia bolesnego rozdziału w życiu. I właśnie takie zadanie powinien spełniać pogrzeb symboliczny.
