Pochówek przedwcześnie utraconego dziecka jest tematem trudnym, ale ważnym. Poniżej znajdą Państwo informacje o możliwościach jakie przewiduje polskie prawo oraz Kościół Katolicki, dotyczących organizacji pogrzebu dla nieochrzczonych dzieci.
Śmierć dziecka to bez wątpienia bardzo ciężki moment dla rodziny. Dla wielu godny pochówek jest nie tylko najlepszym, ale i jedynym sposobem na prawdziwe pożegnanie oraz pogodzenie ze stratą. Często się zdarza jednak, że poronione lub urodzone jako martwe dziecko jest dyskryminowane i odmawia mu się pochówku. Warto w takich momentach pamiętać, że nawet nieochrzczone dzieci mają prawo do pogrzebu – tak państwowego jak i kościelnego – a jego zorganizowanie leży jedynie w woli rodziców.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 21 grudnia 2006 roku jasno określa ciała dzieci zmarłych przed, w trakcie lub po porodzie jako „szczątki ludzkie”, a więc reguluje tym samym możliwość wydania aktu zgonu oraz dokonania pochówku. Dopuszczalny jest nawet pogrzeb dziecka utraconego w bardzo wczesnym etapie ciąży, o ile rodzice posiadają akt zgonu oraz ciało.
Dzieci zmarłe przed przyjęciem chrztu także mają prawo również do katolickiego pogrzebu. Taka ceremonia prawie niczym się nie różni od pogrzebu dziecka ochrzczonego, a decyzja o jej zorganizowaniu zależy od woli rodziców. Według Kodeksu Prawa Kanonicznego natomiast ordynariusz miejsca może zezwolić na pogrzeb kościelny dzieci zmarłych przed chrztem, którerodzice mieli zamiar je ochrzcić. (KPK kan. 1183 §2). W takim wypadku kościół katolicki zaleca w ramach ostatniej posługi odprawienie mszy świętej z odpowiednio dobranymi tekstami liturgicznymi i modlitwami. Dodatkowo, podczas takiej uroczystości, używa się białych szat symbolizujących czystość.
Niestety, zdarzają się jeszcze, choć coraz rzadziej, księża podchodzący do tematu pochówku nie ochrzczonego dziecka dość lekceważąco, proponując ograniczenie obrzędu do samego pokropku. Warto pamiętać więc, że nieochrzczone dziecko ma prawo do pełnej mszy świętej w kościele. Jej przebieg różni się jedynie doborem modlitw, które tematycznie są skupione wokół wiary w zbawienie.
Mało kto wie, że w przypadku nagłego bezpośredniego zagrożenia życia noworodka lub w przypadku poronienia możemy sami ochrzcić dziecko. Kodeks Prawa Kanonicznego stwierdza jednoznacznie, iż płody poronione, jeśli żyją, należy, jeśli to możliwe, chrzcić (KPK kan. 871). Można więc, póki śmierć dziecka nie jest jednoznacznie i oficjalnie stwierdzona, ochrzcić dziecko poronione – tak samoistnie, jak i w przypadku zewnętrznej interwencji.
Udzielić chrztu w niebezpieczeństwie śmierci może każdy człowiek mający właściwą intencję. Jeśli szafarz chrztu nie jest pewien, czy dziecko wciąż żyje – powinien użyć formuły tzw. chrztu warunkowego (dodając zwrot „jeśli żyjesz”).